PRZEMOC DOMOWA (ustawa z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej) – jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
PRZEMOC W RODZINIE CHARAKTERYZUJE SIĘ TYM, ŻE:
JEST INTENCJONALNA – przemoc jest zamierzonym działaniem sprawcy przemocy i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie osoby doświadczającej przemocy.
SIŁY SĄ NIERÓWNOMIERNE – w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą.
NARUSZA PRAWA I PRAWA OSOBISTE – sprawca wykorzystuje przewagę sił, narusza podstawowe prawa osoby doświadczającej przemocy (np. prawo do nietykalności cielesnej, godności, szacunku itd.)
POWODUJE CIERPIENIE I BÓL – sprawca naraża zdrowie i życie osoby doświadczającej przemocy na poważne szkody, doświadczenie bólu i cierpienia sprawia, że ma mniejsze zdolności do samoobrony.
RODZAJE PRZEMOCY | KATALOG ZACHOWAŃ |
---|---|
PRZEMOC FIZYCZNA | w szczególności: popychanie, uderzanie, wykręcanie rąk, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, użycie broni, porzucenie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy, zamykanie w pomieszczeniu; |
PRZEMOC PSYCHICZNA | w szczególności: wyzwiska, ośmieszanie, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów, krytykowanie, poniżanie, demoralizacja, ciągłe niepokojenie, narzucenie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie), stosowanie gróźb; |
PRZEMOC SEKSUALNA | w szczególności: wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych praktyk seksualnych; |
PRZEMOC EKONOMICZNA | w szczególności: odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokojenie podstawowych materialnych potrzeb rodziny, ograniczanie dostępu do środków finansowych będących formalnie w dyspozycji obojga partnerów, zmuszanie do składania fałszywych zeznań podatkowych, odmawianie dostępu do informacji lub do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących sytuacji ekonomicznej rodziny; |
PRZEMOC ZA POMOCĄ ŚRODKÓW KOMUNIKACJI ELEKTRONICZNEJ | wyzywanie, straszenie poniżanie osoby w Internecie lub przy użyciu telefonu , robienie jej zdjęcia lub rejestrowanie filmów bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć , filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają i inne. |
INNY RODZAJ ZACHOWAŃ |
zaniedbanie, niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych, psychicznych i innych, zmuszanie do spożywania alkoholu/ zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków i inne. |
OSOBA DOZNAJĄCA PRZEMOCY DOMOWEJ -należy przez to rozumieć osoby wobec których jest stosowana przemoc domowa:
a) małżonka, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego wstępnych (np. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępnych (np. dzieci, wnuki, prawnuki), rodzeństwo i ich małżonków,
b) wstępnych, zstępnych oraz ich małżonków,
c) rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych, i ich małżonków,
d) osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
e) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
f) osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,
g) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,
h) małoletniego (także w przypadku gdy jest świadkiem przemocy domowej)
OSOBA STOSUJĄCA PRZEMOC DOMOWĄ to osoba pełnoletnia, która dopuszcza się przemocy domowej wobec wymienionych wyżej osób.
ŚWIADEK PRZEMOCY DOMOWEJ to osoba, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.